VÍ DỤ VỀ PHÉP ĐIỆP
Đề thi lớp 1
Lớp 2Lớp 2 - liên kết tri thức
Lớp 2 - Chân trời sáng tạo
Lớp 2 - Cánh diều
Tài liệu tham khảo
Lớp 3Lớp 3 - kết nối tri thức
Lớp 3 - Chân trời sáng tạo
Lớp 3 - Cánh diều
Tài liệu tham khảo
Lớp 4Sách giáo khoa
Sách/Vở bài bác tập
Đề thi
Lớp 5Sách giáo khoa
Sách/Vở bài xích tập
Đề thi
Lớp 6Lớp 6 - kết nối tri thức
Lớp 6 - Chân trời sáng tạo
Lớp 6 - Cánh diều
Sách/Vở bài xích tập
Đề thi
Chuyên đề và Trắc nghiệm
Lớp 7Lớp 7 - kết nối tri thức
Lớp 7 - Chân trời sáng sủa tạo
Lớp 7 - Cánh diều
Sách/Vở bài bác tập
Đề thi
Chuyên đề & Trắc nghiệm
Lớp 8Sách giáo khoa
Sách/Vở bài tập
Đề thi
Chuyên đề và Trắc nghiệm
Lớp 9Sách giáo khoa
Sách/Vở bài tập
Đề thi
Chuyên đề & Trắc nghiệm
Lớp 10Lớp 10 - liên kết tri thức
Lớp 10 - Chân trời sáng tạo
Lớp 10 - Cánh diều
Sách/Vở bài bác tập
Đề thi
Chuyên đề và Trắc nghiệm
Lớp 11Sách giáo khoa
Sách/Vở bài xích tập
Đề thi
Chuyên đề & Trắc nghiệm
Lớp 12Sách giáo khoa
Sách/Vở bài xích tập
Đề thi
Chuyên đề & Trắc nghiệm
ITNgữ pháp giờ Anh
Lập trình Java
Phát triển web
Lập trình C, C++, Python
Cơ sở dữ liệu
Tài liệu Ngữ văn 10 phần giờ Việt - Tập có tác dụng vănKết nối tri thứcCánh diềuChân trời sáng sủa tạoHọc xuất sắc Ngữ văn 10
Thực hành các phép tu tự - phép điệp với phép đối - Ngữ văn lớp 10
A.KIẾN THỨC CẦN NHỚ
I.Phép điệp
1. Khái niệm
Phép điệp là giải pháp tu từ tái diễn một yếu hèn tố biểu đạt (vần, âm, thanh, từ, cụm từ, câu) nhằm mục tiêu nhấn mạnh, biểu đạt cảm xúc với ý nghĩa, có chức năng gợi biểu tượng nghệ thuật
2. Các hình thức điệp
a.Điệp âm
Ví dụ:
Thông reo bờ suối rì rào
Chim chiều chiu chít ai nào kêu ai
(Tố Hữu)
b.Điệp vần
Ví dụ:
Lơ thơ tơ liễu buông mành
Con oanh học tập nói trên cành ngẩn ngơ
(Nguyễn Du)
c.Điệp thanh
Ví dụ: điệp thanh trắc
Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm
(Quang Dũng)
d.Điệp từ
Ví dụ:
Anh đi anh lưu giữ quê nhà
Nhớ canh rau củ muống, ghi nhớ cà dầm tương
Nhớ ai dãi nắng nóng dầm sương
Nhớ ai tát nước bên đường hôm nao
(Ca dao)
e.Điệp ngữ (cụm từ)
Ví dụ:
bây chừ em đã tất cả chồng,
Như chim vào lồng, như cá mắc câu.
Cá mắc câu biết đâu cơ mà gỡ
Chim vào lồng biết thuở như thế nào ra?
(Ca dao)
f.Điệp cấu trúc cú pháp
Ví dụ:
Khăn thương ghi nhớ ai
Khăn rơi xuống đất
Khăn thương ghi nhớ ai
Khăn nạm lên vai
Khăn thương lưu giữ ai
Khăn chùi nước đôi mắt
(Ca dao)
3. Hiệu quả nghệ thuật của phép điệp
a. Gợi hình ảnh
Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
(Quang Dũng)
→ Phép điệp từ “dốc” và điệp thanh trắc vào câu thơ đã gợi lên hình ảnh đồi núi trập trùng, hiểm trở.
Bạn đang xem: Ví dụ về phép điệp
b. Mô rộp âm thanh
Những đườmg Việt Bắc của ta
Đêm tối rầm rập như thể đất rung
(Tố Hữu)
→ Phép điệp âm “đ” và âm “r” tế bào phỏng tiếng bước chân của một đội quân đông đảo và tiếng rung chuyển của đất dưới sức mạnh bước chân của đoàn người.
c. Làm nên nhấn mạnh
Em yêu màu đỏ:
Như huyết trong tim
Lá cờ Tổ quốc
Khăn quàng team viên
Em yêu color xanh:
Đồng bằng, rừng núi
Biển đầy cá tôm,
Bầu trời cao vợi
(Phạm Đình Ân)
→ Phép điệp ngữ “em yêu” nhấn mạnh tình yêu sâu sắc của nhân vật em đối với lá cờ Tổ quốc, khăn quàng đội viên, đồng bằng, rừng núi, biển, trời.
d. Nhằm làm ra liệt kê
Hạt gạo thôn ta
Có vị phù sa
Của sông kinh Thầy
Có vòi hoa sen thơm
Trong đầm nước đầy
Có lời bà mẹ hát
Ngọt bùi đắng cay…
(Trần Đăng Khoa)
→ Phép điệp từ “có” liệt kê những yếu tố được kết tinh vào hạt gạo làng. Từ đó, thể hiện tình cảm trân trọng, yêu thương quý hạt gạo của tác giả.
II. Phép đối
1.Khái niệm:
-Phép đối là cách áp dụng những từ ngữ, hình ảnh, những thành phần câu, vế câu tuy vậy song, bằng phẳng trong khẩu ca nhằm tạo hiệu quả diễn đạt: nhấn mạnh về ý , gợi liên tưởng, gợi hình ảnh sinh động, tạo ra nhịp điệu đến lời nói, biểu đạt cảm xúc tứ tưởng…
2. Đặc điểm
- con số âm huyết của nhì vế đối phải bằng nhau.
VD: dung dịch đắng dã tật, thực sự mất lòng
(Ca dao)
-Các từ ngữ đối nhau nên cùng từ loại với nhau (danh từ so với danh từ, cồn từ – tính từ đối với động từ – tính từ).
VD:
Ta dở người ta tìm nơi vắng vẻ
Người khôn người đến vùng lao xao
(Nhàn – Nguyễn Bỉnh Khiêm)
-Các tự đối nhau hoặc đề xuất trái nghĩa với nhau, hoặc đề xuất cùng trường nghĩa với nhau, hoặc phải đồng nghĩa với nhau nhằm gây tác dụng bổ sung, hoàn hảo về nghĩa.
VD: bát rượu hương gửi say lại tỉnh
Vầng trăng láng xế khuyết không tròn
(Hồ Xuân Hương)
3. Phân loại: gồm hai nhiều loại đối:
+ tè đối (tự đối): những yếu tố đối xuất hiện thêm trong nội bộ một câu, một dòng.
VD: Hoa cười cợt ngọc thốt đoan trang
(Nguyễn Du)
+ trường đối (bình đối): mẫu trên và dòng dưới, đoạn trên cùng đoạn bên dưới đối nhau
VD: Lom khom dưới núi tiều vài chú
Lác đác bên sông chợ mấy nhà
(Bà thị trấn Thanh Quan)
4. Chức năng của đối:
- Gợi sự nhiều chủng loại về ý nghĩa sâu sắc (tương đồng và tương phản).
Còn tiền, còn bạc, còn đệ tử
Hết cơm, hết rượu, hết ông tôi
(Nguyễn Bỉnh Khiêm)
- tạo nên sự hài hoà về thanh.
Ta hay tới bữa quên ăn, nửa tối vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt váy đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả giết mổ lột da, nuốt gan uống ngày tiết quân thù
(Trần Quốc Tuấn)
→ Phép đối khiến cho sự hài hòa và hợp lý về âm thanh, tạo nên sự dồn dập, thôi thúc, căm phẫn
-Nhấn khỏe khoắn ý.
Bán bạn bè xa cài láng giềng gần.
(Ca dao)
- Phép đối vào câu tục ngữ thường giao hàng cho sự so sánh, đối chiếu để khẳng định, nhân bạo gan những tởm nghiệm, những bài học về cuộc sống thường ngày xã hội hay hiện tượng lạ tự nhiên
B.LUYỆN TẬP CỦNG CỐ
1. Phân tích tính năng của phép đối trong số những câu sau :
a.
Cùng trông lại nhưng cùng chẳng thấy,
Thấy xanh xanh đông đảo mấy ngàn dâu.
Ngàn dâu xanh ngắt một màu,
Lòng chàng ý thiếp ai sầu hơn ai ?
(Chinh phụ ngâm)
b.Quân nhóm ta trung với nước, hiếu với dân, nhiệm vụ nào thì cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, quân thù nào cũng tấn công thắng.
Xem thêm: Thật Đáng Tự Hào Vì Việt Nam Có 4000 Năm Văn Hiến, Hỏi Đáp 24/7
(Hồ Chí Minh)
Trả lời:
a. Trong khúc thơ của Chinh phụ ngâm có dùng phép điệp nhiều lần (cùng, thấy, nghìn dâu,…), nhất là phép điệp liên hoàn (còn hotline là điệp ngữ vòng tuyệt điệp ngữ nối tiếp ; từ ngữ cuối của câu trước được lặp lại ở đầu câu sau). Tính năng : miêu tả sự phương pháp xa đôi ngả, không khí rộng lớn và trọng tâm trạng vô vọng của tín đồ ra đi và bạn trở về.
b. Vào lời của quản trị Hồ Chí Minh có cả phép điệp từ ngữ (với, nào, cũng,…), cả phép điệp kết cấu ngữ pháp giữa những vế câu. Tính năng : nhấn mạnh vấn đề phẩm chất, sức khỏe và trách nhiệm trọng đại của quân đội, đồng thời khẳng định niềm tin chắc chắn vào khả năng bách chiến bách win của quân đội.
2. Phân tích tác dụng của phép đối trong số những câu sau :
a)
Khúc sông bên lở bên bồi
Bên lở thì đục, bên bồi thì trong.
(Ca dao)
b)
Tuần trăng khuyết, đĩa dầu hao
Mặt mơ mòng mặt, lòng ngao ngán lòng.
c)
Chưa quen thuộc cung ngựa, đâu đến lớp nhung ;
chỉ biết ruộng trâu, ở trong thôn bộ.
Việc cuốc, việc cày, câu hỏi bừa, câu hỏi cấy, tay vốn quen làm ;
tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt trước đó chưa từng ngó.
(Nguyễn Đình Chiểu, Văn tế nghĩa sĩ nên Giuộc)
Trả lời:
a) Phép đối miêu tả sự tương phản nghịch giữa mặt lở và bên bồi của một khúc sông.
b) Phép đối có tính năng làm tăng cường độ của đêm khuya và trạng thái nhớ thương, đau khổ trong lòng tín đồ xa cách.
c) Phép đối gồm ở từng cặp câu văn tế ; sinh sống mỗi cặp, miêu tả sự đối lập giữa công việc làm ruộng thân quen thuộc mỗi ngày với việc quân cơ mặt trận xa lạ so với người nông dân buộc phải Giuộc.
3. Phân tích tác dụng của Phép Điệp, Phép đối trong số những câu sau :
a.Vui là vui gượng kẻo là
Ai tri kỉ đó mặn mà lại với ai
( Truyện Kiều)
b.Đồng Đăng bao gồm phố Kì Lừa,
Có nữ Tô Thị, bao gồm chùa Tam Thanh
(Ca dao)
c.“Mơ khách đường xa, khách con đường xa
Áo em white quá quan sát không ra
Ở phía trên sương khói mờ nhân ảnh
Ai biết tình ai có đậm đà
(Hàn khoác Tử)
d.Một dân tộc bản địa đã gan góc chống ách bầy tớ của Pháp rộng tám mươi năm nay, một dân tộc đã kiêu dũng đứng về phe đồng minh chống phát-xít mấy năm nay, dân tộc bản địa đó đề nghị được từ do! dân tộc đó cần được độc lập!
(Hồ Chí Minh)
e.Chúng lập ra bên tù nhiều hơn nữa trường học. Chúng thẳng tay chém giết những người yêu nước thương nòi của ta. Bọn chúng tắm các cuộc khởi nghĩa của ta giữa những bể máu.
(Hồ Chí Minh)
Trả lời:
a. Điệp từ dấn mạnh cảm hứng của Thúy Kiều khi sống vào cảnh lầu xanh: hiệ tượng tỏ ra vui vẻ, thoải mái với khách lầu xanh nhưng trong thâm tâm thì gượng gạo, miễn cưỡng, không còn gắn bó mặn mà lại với họ.
b. Điệp từ đã đạt được nhắc lại ba lần liên tục (có phố, bao gồm nàng, tất cả chùa), kết phù hợp với nhịp thơ dồn dập biểu lộ sự rộn ràng cao độ, niềm từ hào cùng cảm tình gắn bó thiết tha đối với quê hương.
c. Câu thơ gồm điệp từ bỏ “khách mặt đường xa” miêu tả tâm trạng tương khắc khoải nhớ ao ước về khoảng cách xa vời của một mối tình solo phương, vô vọng
d. Đại tự “ai” vừa mang tính chất cụ thể, vừa phiếm chỉ: xuất hiện thêm hai lần nghỉ ngơi câu thơ cuối như khoảng cách đầy thắc mắc, dằn vặt trong lòng hồn bé người, nỗi do dự trăn trở của tác giả, không biết cô bé có thực thụ yêu mình xuất xắc không.
Xem thêm: Top 13+ Hội Sinh Là Gì Lấy 2 Ví Dụ Về Hội Sinh Là Gì? Cho Ví Dụ Minh Họa
Trong đoạn văn của hồ Chí Minh, những điệp ngữ có tính năng nhấn mạnh tinh thần đấu tranh của dân tộc bản địa và sự xứng đáng được tận hưởng quyền từ do hòa bình của dân tộc bản địa ấy.
e. Chữ “chúng” được đề cập lại nhiều lần ,câu văn ngắn, đanh thép, hùng hồn, đầy sức thuyết phục, nhấn mạnh tội ác của thực dân Pháp
Bài giảng: Thực hành phép tu trường đoản cú phép điệp cùng phép đối - Cô Trương Khánh Linh (Giáo viên aquabigman.com)